Niets nieuws onder de zon

Veranderingen zouden het kenmerk van de huidige tijd zijn, beweert menig geïnterviewde ‘deskundige’. En vlak in dit verband de politici niet uit. “We moeten mee met de veranderingen en bij voorkeur innovatief het initiatief nemen, anders zullen we de boot missen”. Mee kunnen in het tijdsgewricht dat gekenmerkt zou worden door veranderen, vraagt bijgevolg een vermogen om met de veranderingen mee te gaan. We moeten kiezen, voortgaan en veranderen, want anders….

Onvermogen levert stress.

Ongetwijfeld verandert er op individueel niveau wel eens wat, maar meer van hetzelfde is eerder de kern van het nu, dan dat er sprake is van fundamentele veranderingen. Het is niet de verandering, die dagelijks de belasting levert. Het is de sleur en het onvermogen, of de onwil om een eigen koers te varen. Angst om de boot te missen zodra de buren, of onze vrienden iets doen dat wij nog niet doen. Maar werkelijk veranderen, waar zie je dat nu echt?

Echte veranderingen

Mijn grootmoeder (1900-1998) en al haar generatie genoten wisten pas wat veranderen was. Zij werden van de kaars en de olielamp naar het elektrische licht geslingerd, de telefoon kwam, paard en wagen vervangen door gemotoriseerd vervoer, ze ontworstelden zich aan de gevolgen van twee wereldoorlogen, gingen van schrobbord en de teil naar de wasmachine, verbaasden zich eerst over de komst van de radio,  en daarna die van de televisie. Noem iets op en het begin ligt in de eerste helft van de vorige eeuw. Eerst was het er niet en plots was het er wel. Dan zijn de veranderingen van nu, toch louter minuscule aanpassingen.

De telefoons worden dunner en hangen niet meer aan de muur in de gang, maar zitten in onze zak. De antenne is van het dak en elk apparaat staat voortdurend in verbinding met alles. Maar echt anders?

Wat is wel anders

Nu ben ik zelf ook van na die grootse veranderingen, maar ik heb nog net wel iets meegekregen van de manier waarop de pre babyboomers om gingen met al die vernieuwing. En daar zit volgens mij de crux, waarom zij niet overspannen raakten en nu de belasting door velen als te heftig wordt ervaren.

Er was voortdurend verwondering. Verwondering die gepaard was met een zekere vorm van dankbaarheid.

— Neef Gert, net terug van vakantie, verhaalde over de snelwegen in Duitsland, de bergen en de watervallen in Zwitserland en iedereen zal ademloos te luisteren. —

Nu wisten ze allemaal van bergen en watervallen, maar moesten ze er direct heen? Niet per se. Het leven was al mooi genoeg zo. Op een verjaardag lepelden de vrouwen een glaasje advocaat met slagroom en dronken de mannen een borreltje, heerlijk. Maar moest dat dan direct elke dag? Geen behoefte aan, de eigen lijn werd voortgezet. Werken afgewisseld met ontspanning, zonder dat die ultieme ontspanning nu direct op Bali moest worden gevonden. Samen iets ondernemen en als het tegenzat de armen uit de mouwen. Met elkaar het voor weten te krijgen, dat het weer anders zou gaan, als iets niet goed liep. Overwerken, omdat de klus af moest, niet omdat het een bonus opleverde.

De ontspanning

De ontspanning die me bijgebleven is uit die tijd, had meer te maken met het gegeven dat mensen genoten van wat ze hadden, hun aanpassingsvermogen en de flexibiliteit. Mijn moeder kon die houding niet waarderen. Zij typeerde het aldus. “Als Jan zijn sigaartje maar heeft….” Die generatie nam naar haar idee, te weinig stelling en waaiden met alle winden mee. Absoluut, daar zit ook wat in, een zekere meegaandheid was die generatie niet vreemd. Maar is dat nu zo anders?

Geluk is van alle tijden

Geluk zat in verbondenheid met anderen, dankbaarheid en een gematigd tempo waarin in- en ontspanning elkaar afwisselden.

Uit het jaarlijks herhaalde onderzoek naar gelukbeleving, blijkt keer op keer dat er qua geluk niets nieuws onder de zon is.

1. Goede relaties Van cruciale invloed op de geluksbeleving zijn de sociale contacten. Mensen die hoog scoren op een schaal van ‘levenstevredenheid’ hebben nauwe en ondersteunende contacten met familieleden en vrienden.
2. Belangrijke zaken Een andere factor die in belangrijke mate lijkt bij te dragen aan geluk, is het gevoel dat het werk, of huishouden, of vrijetijdsbesteding, betekenisvol en belangrijk is. En dat de zaken die iemand onderneemt in zichzelf plezierig zijn, los van de resultaten.
3. Engagement Tot slot is het van belang, dat iemand tevreden is met zichzelf en de bezigheden. Je eigen interesses bevredigen, het gevoel hebben te blijven groeien en plannen weten te realiseren. Kortom, een bijdrage leveren die je zelf van betekenis vindt.

Stoppen met het najagen van alles, maar keuzes maken, je eigen lijn volgen en zorgen dat je goede contacten hebt met anderen, lijkt essentiëler voor een prettig leven, dan het alom geroemde verandervermogen.

Geluk schuilt in je eigen kwaliteiten

Prettig leven is risico nemen

De kunst van ‘het leven in het moment’

Stress is een veen brand